Gobernantza Bikaintasunerako Europako Zigilua aitortu diete Laudio, Irun eta Ermuko euskal udalei

• Arduradun politikoek ELoGE zigiluaren bereizgarria jaso dute gaur goizean, hain zuzen, EUDELek eta Europako Kontseiluak ematen duten kristalezko dodekaedroa.
• Irunek eta Ermuak lortu dute 2017an eskuratutako Europako aintzatespena berritzea.
• Laudio da ELoGE zigilua jaso duen Arabako lehenengo udalerria; guztira zortzi udalek jaso dute kalitate eta bikaintasunaren tokiko gobernuentzako Europako bereizgarririk handiena.
• Berangok, Elgoibarrek eta Erandiok diploma bana jaso dute finalista gisa ELoGEren ebaluazioan.

Bilbon, 2020ko abenduaren 16an. Gaur goizeko 11:00etan, Bilboko EUDELen egoitzan egindako ekitaldian, Laudio, Irun eta Ermuko udalei Gobernantzaren Bikaintasunerako Europako Zigilua (ELoGE 2020) eman zaie. ELoGE zigilua kristalezko dodekaedro batek irudikatzen du eta Gobernu Onari buruzko hamabi printzipioko zerrenda batean bikaintasunaren kalifikazioa egiaztatuta duten tokiko gobernuentzako Europako bereizketarik handiena da. Printzipio horiek kalitate gorenaren eta berrikuntza demokratikoaren estandar gisa ezarri zituen Europako Kontseiluak.

ARGAZKI GUZTIAK

EUDEL da Euskadiko udalerrietan zigilua emateko 2017tik egiaztatutako eskualdeko plataforma. ELoGE ebaluazioa 97 adierazleko tresna batean oinarritzen da. Tresna horri esker, herritarrentzako zerbitzu publikoen eskaintzak dituen indargune eta hobekuntza-arloak identifikatzeko aukera dute tokiko agintariek. Pandemia garaian, ELoGE zigiluak
tresna baliotsua da udalentzat, haren printzipioak garapen jasangarriaren helburuekin (GIH) bat datozelako. Hala, etorkizuneko erronkei eta eraldaketa sozialei begira, toki-erakundeak sendotzeko tresna lagungarria da.

Europako zigulua bi urtean behin berritu behar da. Zigilua lortzeaz gain, EUDELen proiektuak udalei gobernantza onaren etengabeko ebaluazio-prozesuan laguntzeko balio da eta, horrela, etengabeko hobekuntzaren pizgarri izan nahi du.

Ekimen hori udalentzako garrantzi handiagoa du pandemia-garaian. EUDELeko ordezkari eta Mungiako alkate Ager Izagirreren hitzetan, "ELoGE funtsezko proiektua da udalerrientzat eta EUDELentzat berarentzat eta garrantzi handiagoa hartzen du gaur egungo garaian. Tresna horrek gure erakundeen osasuna sendotzen laguntzen du, etorkizuneko krisiei eta susperraldi jasangarri eta erresilienteak dakartzan erronkei dagokienez".

Ager Izagirrek nabarmendu duenez, "EUDELek udal gobernantza berritzeko lan egiten du, Euskadin eta Europan lankidetzan arituz, gero eta udal trebeagoak, eraginkorragoak eta efizienteagoak izateko eta gizarte-ongizatea nahiz bizi-kalitatea bermatzen duten zerbitzu publikoak izateko".

Gaurko ekitaldian Europako Kontseiluko Gobernantza zuzendaria den Snežana Samardžic-Markovic andreak ere parte hartu du, bideo mezu baten bidez, eta sei euskal hautagaiak zoriondu ditu. Izan ere, pandemiak markatutako testuinguru batean eta, beraz, aurreko edizioetan baino konplexuagoa den egoeran, proiektua garatu dutelako. Europako ordezkariak azaldu duenez, zigiluaren balioa "udalek gobernu ona lortzeko eman behar dituzten urratsei buruz Europa mailan ikuspegi bera lortzea da. Garrantzitsua da euskal agintariek, norvegiarrek, greziarrek, frantsesek edo italiarrek irizpide berberekin lan egitea. "

ELoGE zigiluaren hirugarren deialdia da EAEko udalerrietan. 2017an, Europako Kontseiluak EUDEL egiaztatu zuen, Euskadiko udalerrietan Bikaintasun Zigilua emateko. 2017an eta 2018an lehenengo bi edizioak egin ziren eta, hirugarrenarekin, aurten, guztira 16 udalek parte hartu dute; horietatik, dagoeneko zigilua duten 7 udalek.

Orain arte, Europa osoko 100 udalerrik baino ez dute Europako Kontseiluaren zigilua. Euskadiko udalerriez gain, Kataluniako udalerri bat ere badago, Parets del Vallés.

ELoGE zigilua duten euskal udalerriak

ELoGE zigilua duten EAEko udalak biztanle-tamaina guztietako udalerriak dira:

• 10.000 biztanle baino gutxiago: Legazpi eta Urnieta
• 10.000-20.000 bizt.: Laudio, Ermua eta Bermeo
• 30.000-50.000 bizt.: Basauri eta Leioa
• 60.000 bizt baino gehiago: Irun

ELoGE zigilua duten EAEko udalen aniztasunak erakusten duenez, Europako tresna horrek funtzionatzen du, baliozkoa da eta Euskadiko udaletara zabal daiteke.

 

Udal jardunbide egokien bankua 

Ager Izagirrek aurreratu duenez, EUDELen hurrengo helburua proiektu honetan Europako Kontseiluarekin lankidetzan jarraitzea da, EUDELen zerbitzu-gutunaren barruan eskaintzeko, oro har, EAEko udalei. Aldi berean, Gobernu onaren arloko udaletako praktika egokiak eta esperientzia aurreratuenak bilduko dira, ELOGEren EAEko webgunean argitaratzeko: https://eloge.eudel.eus/eus/buenas-practicas.php

 

Metodologia: autoebaluazioa, herritarrei eta tokiko hautetsiei egindako inkestak

Euskal ELoGE zigiluaren 2017ko eta 2018ko bi proiektu pilotuetarako, EUDELek egokitu egin zuen Europako metodologia estandarra EAEko udalerrien egoera espezifikora, 5.000 biztanletik beherakoak barne, eta gobernantzaren arloan izandako ibilbide desberdina kontuan hartuta (gardentasun-atariak, jokabide-kodeak, parte hartzeko organo eta sistemak).

Lehenengo pilotaje horren emaitza autoebaluaziorako tresna bat izan zen, 97 adierazlerekin, Europako Kontseiluak zehaztutako Gobernu onaren hamabi printzipioei dagokienez.

Autoebaluazioarekin batera, udalerri bakoitzak inkestak egin behar izan dizkie bere herritarrei, bai eta udal ordezkari politikoei ere. Horietan, agindu horiek betetzen diren eta aurrerapenak norainokoak diren baloratu behar dute.

ELoGE 2020 balantze-txostenak etorkizuneko ELoGE edizioetarako zenbait hobekuntza dakartza, besteak beste: udal webguneetan informazio publikoa eguneratuta edukitzea (gardentasun-atariak), kargu politiko eta zuzendarientzako Jokabide Kodeak garatzea, herritarren eskubideak eta prestazioaren kalitate-konpromisoak jasotzen dituzten Zerbitzu Gutunak argitaratzea, hainbat arlotan ikuskaritza independenteak egitea (kalitatea, berdintasuna, DBLO, sustapena eta abar), edo Prestakuntza Planak bultzatzea, udal langileak haien errendimendua etengabe hobetzera motibatzeko eta orientatzeko.

 

Gobernantza Onaren 12 printzipioak:

Gobernantza Onaren Europako 12 printzipioek honako gai hauek biltzen dituzte: ordezkaritza eta parte-hartzea, giza eskubideen errespetua, aniztasuna eta gizarte-kohesioa, hautetsien jokabide etikoa, gardentasuna eta berrikuntzaren aldeko apustua.

1. Hauteskundeak eta bidezko ordezkaritza nahiz parte-hartzea
2. Erantzuteko gaitasuna
3. Efizientzia eta efikazia
4. Irekia izatea eta gardentasuna
5. Zuzenbide-estatua
6. Jokabide etikoa
7. Eskumenak eta gaitasunak
8. Berrikuntza eta aldaketen aurrean irekita egoteko joera
9. Jasangarritasuna eta epe luzerako orientazioa
10. Finantza-kudeaketa osasuntsua
11. Giza eskubideak, kultura-aniztasuna eta gizarte-kohesioa
12. Kontuak emateko betebeharra